Ziemianie wypijają 2 miliardy filiżanek kawy Julius Meinl rocznie

Miasto Kraslice, w którym urodził się Meinl, jest położone w zachodniej części Czech na granicy z Niemcami. W rodzinie jego ojca – Franza Meinla – dominowało rzemiosło piekarskie. Jego matka – Maria Anna Dozauer – pochodziła z rodziny bogatych młynarzy.

Julius Meinl w wieku 26 lat wyjechał do Wiednia, aby nabrać doświadczenia praktykując u sprzedawców towarów kolonialnych. Nieco później w jego głowie zakiełkowała myśl, aby otworzyć własną firmę. W związku z tym wynajął w Wiedniu budynek, w którym otworzył sklep oferujący szeroką gamę towarów. Ostatecznie swoją ofertę zawęził do sprzedaży delikatesów, takich jak herbata, kakao, cukier, pieprz, ryż, a przede wszystkim kawa.

Za początek działalności firmy przyjmuje się rok 1862, w którym otwarto pierwszy sklep z przyprawami pod marką Julius Meinl.  Firma szybko się rozwijała, ale nie był to szczęśliwy dla Juliusa okres. Pod koniec roku umarła jego pierwsza żona, Maria, nie dożywszy nawet swoich 30-tych urodzin.

Julius musiał w związku z tym zająć się wychowaniem 8-letniej córki Anny. Trudy samotnego rodzicielstwa skłoniły go do ponownego ożenku. Jego nową wybranką była Theresia Floderer. Z tego związku  w 1869 narodził się w pierwszy syn, następca Juliusa. Ale państwo Meinl nie nacieszyli się sobą zbyt długo. Theresia również zmarła młodo, w wieku zaledwie 30 lat, dwa lata po urodzeniu syna. Po tych traumatycznych przeżyciach, w obawie, że sytuacja może się powtórzyć, Julius podjął decyzję, że nie będzie więcej wstępował w związek małżeński.

Ucieczkę od przykrych wspomnień i spełnienie Julius Meinl znalazł w pracy. Jego firma prężnie się rozwijała, nawet w latach kryzysu, podczas gdy wiele firm naokoło upadało. Meinl miał dwa rodzaje klientów: jedni kupowali zieloną kawę, aby następnie uprażyć ją samodzielnie w domu, drudzy natomiast kupowali już uprażoną kawę, która jednak po pewnym czasie traciła świeżość.

Julius opracował własny, nowatorski sposób palenia kawowych ziaren, który pozbawiał je nieprzyjemnego posmaku, przy zachowaniu pełnego aromatu. Swoją kawę zaoferował klientom po raz pierwszy w 1877 roku. Nowością była również możliwość uprażenia kawy na miejscu w sklepie, tuż przed zakupem.

Było to wygodne rozwiązanie nie tylko dla klientów, ale również dla właściciela sklepu, który zawsze prażył tylko tyle kawy, ile w danym dniu sprzedawał, dzięki czemu unikał dodatkowych strat. Tak więc kawa stała się jego specjalnością, a swoich klientów witał za każdym razem słowami: „Jak mogę służyć?“, które stały się mottem przewodnim firmy Meinl.

Z czasem syn Juliusa, noszący to samo imię, dorósł i wyjechał na staż do Londynu, gdzie na własne oczy mógł przekonać się o potędze Imperium Brytyjskiego i zaczerpnąć wiele pomysłów, które następnie wykorzystał w firmie ojca, w której został prokurentem. Skończywszy 70 lat, Julius Meinl starszy, zdecydował się częściowo przekazać ster firmy w ręce Juliusa juniora. W 1896 roku założył spółkę jawną Julius Meinl, w zarządzie której znalazły się trzy osoby. Julius Meinl, Julius Meinl junior oraz Alois Floderer, brat drugiej żony, Theresii.

Założenie spółki stało się nowym impulsem do rozwoju działalności Meinlów. Otworzyli oni nowy sklep w prestiżowej wiedeńskiej ulicy Mariahilfer Straße, a następnie kolejne sklepy w Budapeszcie i Brnie.

Z czasem firma Julius Meinl została największym dostawcą kawy w całych Austro-Węgrzech. W 1913 roku z kolei stała się największym importerem kawy i herbaty w Europie Środkowej. Asortyment sklepów pod marką Julius Meinl poszerzono o kawę słodową, kawę figową, czekoladę, kakao, rum, ciasteczka oraz marmoladę. Meinl dbał o ochronę prawną sprzedawanych przez siebie wyrobów i na przestrzeni 5 lat postarał się o zastrzeżenie aż 40 produktów firmy.

Krótko przed wybuchem pierwszej wojny światowej Julius starszy przepisał firmę na swojego syna, który miał wówczas 44 lata. Julius Meinl senior miał wtedy prawie 90 lat. Na świecie był już wówczas kolejny dziedzic „kawowego imperium“, 10-letni Julius III. Julius senior zmarł w Wigilię Bożego Narodzenia 1914 roku.

Słowa „kawowe imperium” wcale nie są w tym wypadku przesadą. W jego skład wchodziły 2 fabryki, 90 oddziałów, 23 oddziały ulokowane na Węgrzech oraz 200 magazynów w Austrii. Zatrudniano wówczas ponad 800 pracowników.

Julius Meinl II wprowadził do firmy wiele nowych rozwiązań: 5-dniowy tydzień pracy, oraz obowiązkowy urlop. Założył także szkołę, w której kształcili się jego przyszli pracownicy. Duży nacisk kładł na reklamę, w związku z tym zlecił przygotowanie nowego logo firmy grafikowi Josephowi Binderowi w 1924 roku. Nieoficjalna wersja mówi, że to znane praktycznie na całym świecie logo przedstawia wielkiego wezyra Imperium Osmańskiego – Kara Mustafę, który w XVII wieku oblegał Wiedeń i którego w słynnej bitwie pokonały wojska pod wodzą Jana III Sobieskiego.

Legenda głosi, że to właśnie na potrzeby wojsk Kara Mustafy sprowadzono kawę do Wiednia. Josepf Binder miał za zadanie zilustrować fikcyjną opowieść  o tym, w jaki sposób kawa trafiła do Austrii. Stworzył więc postać, którą oficjalnie określa się coffee connoisseur, czyli koneser kawy, który ubrany w orientalne czerwone nakrycie głowy zwane feze, delektuje się aromatyczną kawą.

W czasie pierwszej wojny światowej firma Meinl była dostawcą żywności dla żołnierzy armii Austro-Węgier. Koniec wojny oznaczał początek problemów dla firmy. Przed wojną w całości znajdowała się na terenie Austro-Węgier. Po wojnie była już zlokalizowana w 8 różnych państwach, co oznaczało konieczność przyjęcia prawnych regulacji odpowiednio dla każdego oraz bariery celne z tego wynikające.

Julius Meinl rozwiązał to w ten sposób, że swój oddział w Pradze połączył ze znaną firmą Josefa Lipperta, która oferowała szeroką gamę zagranicznych win, koniaków, ale także wielki wybór ryb, ostryg, muli, ślimaków, marynowanych węgorzy, salami, serów, chińskie herbaty itp. Lippert jako jedyny w Pradze oferował wówczas żywe homary. Był również właścicielem luksusowej restauracji, która znana była z wygórowanych cen, ale pomimo tego nie brakowało jej gości.

Na początku lat 30-tych firmę przejął od ojca Julius III. Po dokonaniu przez Adolfa Hitlera Anschlussu Austrii wyjechał on jednak wraz z rodziną do Jugosławii, a po uzyskaniu tamtejszego obywatelstwa przeprowadził się do Wielkiej Brytanii. W Austrii pozostał jego ojciec, który ponownie prowadził firmę, aż do swojej do śmierci w 1944 roku. Po wojnie Julius III powrócił z Brytanii do Austrii, ale fabryka była po wojnie doszczętnie zniszczona.

Dekretem Ministerstwa handlu wewnętrznego z20 października 1948 oddziały firmy Julius Meinl na terytorium Czechosłowacji zostały znacjonalizowane, a państwowe przedsiębiorstwo działało odtąd pod nazwą Pramen, co oznaczało koniec spółki Meinla i Lipperta w Czechosłowacji. Firma Julius Meinl powróciła do Czech w 1994 roku, ale z powodu ogromnej konkurencji, której nie była w stanie dotrzymać kroku, po 11 latach musiała zamknąć swoje tamtejsze oddziały.

Ponowną próbę otwarcia działalności w Czechach podjęto po 8 latach. Otwarto sklep pod szyldem Meinl w centrum Pragi, ale wysokie ceny nie przekonały Czechów i firma zamknęła działalność w Czechach na dobre, nie robiąc już trzeciego podejścia.

Firma Meinl natomiast świetnie prosperuje i otwiera kolejne oddziały na całym świecie. W 2002 roku otwiera pierwszą kawiarnię po drugiej stronie Atlantyku – w Chicago. O popularność kawy Julius Meinl świadczy również statystyka picia tego napoju, z którego wynika, że aż 63 filiżanek kawy Julius Meinl jest wypijanych co sekundę na całym świecie, a jej smakiem codziennie delektuje aż 5 milionów ludzi. To daje dwa miliardy filiżanek kaw rocznie.

Julius Meinl jest obecny w ponad 70 krajach i wypala 21 miliardów ziaren kawy rocznie, zatrudniając ponad 1 000 pracowników. Jego głównymi rynkami są Austria, Włochy, Rosja i państwa Europy Środkowej i Wschodniej. (Martin Barčík/ISW)