Agata Tobiasz opowiada o wędrówkach Szczęsnego Morawskiego

Książka Agaty Tobiasz Zakochany w górach i lasach. O wędrówkach Szczęsnego Morawskiego pokazuje znanego XIX-wiecznego historyka, archeologa, publicystę i powieściopisarza jako zwykłego człowieka, wędrowca i turystę zauroczonego krajobrazem Sądecczyzny, wręcz zakochanego w lasach i górach.

Szczęsny Morawski (1818-1898), człowiek wielu talentów, był wizytówką nie tylko Starego Sącza, ale i całej Sądecczyzny. Pod koniec życia jego sława przygasła, a po śmierci zasługi i utwory zostały zapomniane. Zupełnie niesłusznie, bo jego teksty publicystyczne i wspomnienia o wędrówkach, napisane z pewnością trochę na marginesie głównych zainteresowań historycznych, są dzisiaj unikatowym świadectwem życia epoki. To perełki, które mimo czasem archaicznego już języka, sprawią radość nie tylko miłośnikom regionu. I gdyby Szczęsny Morawski nie pozostawił po sobie innych dzieł, to z samych tekstów publicystycznych i wspomnień zbudowałby sobie pomnik wdzięczności.

Książka Zakochany w górach i lasach. O wędrówkach Szczęsnego Morawskiego składa się z dwóch części: krótkiego wprowadzenia oraz z antologii tekstów Szczęsnego Morawskiego. Są to korespondencje, obrazki, relacje i opisy wycieczek zamieszczane w „Czasie”, „Kraju”, „Dzienniku Literackim”, „Nowinach”, „Przeglądzie Rzeszowskim” oraz „Roczniku Samborskim”. Ukazują piękno przyrody, zarówno tej, którą można by nazwać sądecką, opisujących tereny rozciągające się w pobliżu Nowego i Starego Sącza, jak i przyrody górskiej, beskidzkiej, pienińskiej i tatrzańskiej.

W zamieszczonych w antologii tekstach Morawski wymienił kilkadziesiąt miejscowości Ziemi Sądeckiej, jakby zależało mu na pełnym spisie miasteczek, wiosek, dzielnic Nowego Sącza, górskich szczytów, rzek i potoków. Jednym miejscowościom poświęcił dłuższe opisy, inne zaledwie wymienił, ale wszystkie tworzą mapę Sądecczyzny, doskonale znaną Morawskiemu.

Dzięki zamieszczonemu na końcu książki indeksowi nazw geograficznych łatwo odnaleźć konkretną miejscowość. Język Morawskiego, mocno archaiczny, może współczesnemu czytelnikowi sprawić
trudność. Oprócz archaizmów i gwaryzmów wplatał on w swoje teksty słowa i zdania z innych języków. Stąd, aby teksty Morawskiego były zrozumiałe, zostały opatrzone ponad 800 przypisami.

Książka ukazała się dzięki Burmistrzowi Miasta Starego Sącza Jackowi Lelkowi oraz dzięki Lokalnej Grupie Działania „Brama Beskidu” w ramach projektu: „Zachowanie dziedzictwa lokalnej społeczności poprzez wydanie książki o życiu i twórczości Szczęsnego Morawskiego.” Rok pierwszego wydania publikacji: 2021.