Zaloguj się
Kim naprawdę są Gorani, mniejszość etniczna Kosowa
Gorani, Gorańcy – południowoslowiańska grupa etniczna, w większości wyznająca isalm (sunnizm), zamieszkująca górzysty obszar zwany Gorą (powierzchnia około 500 km²), zlokalizowany pomiędzy trzema państwami:Kosowem – południowa część kraju;Albanią – wschodnia część kraju; Maceodnia Północną– północno-zachodnia część kraju.
Ogólną liczbę Goran szacuje się na 60 000 osób. Zwarte grupy żyją również poza rodzimym regionem, m.in. w Belgradzie (około trzy do pięciu tysięcy osób) i innych miejscowościach środkowej Serbii, a także w Chorwacji, Węgrzech, Czarnogórze, Bośni i Hercegowinie, Turcji (Stambuł) oraz we Włoszech”. To tyle z Wikipedii.
W samym Kosowie społeczność Gorani jest jedną z mniejszych społeczności. Na podstawie wyników spisu powszechnego w Kosowie z 2011 r., uzupełnionych danymi OBWE dla północnego Kosowa, szacuje się, że w Kosowie mieszka około 10 945 Gorani, co stanowi około 0,58% całkowitej populacji. Społecznośc Gorani koncentruje się głównie na południu Kosowa, w gminie Dragash/Dragaš, gdzie stanowi około 26% mieszkańców gminy. Mieszka głównie w mieście Dragash/Dragaš i okolicznych wsiach. Mniejsze społeczności Gorani można również znaleźć w całym Kosowie, głównie w gminach Prizren, Mitrovica/ Mitrovicë North, Prishtinë / Priština i Pejë / Peć.
Pochodzenie ludu Gorani było tematem debaty od dziesięcioleci. Prawie wszystkie bałkańskie grupy etniczne twierdzą, że Goranie są ich czescią. Używały wszelkiego rodzaju strategii i propagandy, aby twierdzić, że społeczność Gorani jest części ich grupy. Chodzi o to, że językowo i kulturowo Gorani są bardziej podobni do wschodnich Słowian południowych (Torbeshi, Mijavci, Pomaks, Bułgarzy i Macedończycy). Wskutek tego zachodni Słowianie południowi, tacy jak Serbowie lub Bośniacy twierdzący, że Gorani należą do ich spoleczności.
Są też inne teorie, które mówią, że Gorani to słowiańscy Albańczycy, Gorani to Tatarzy, a nawet Gorani to Arabowie z Bliskiego Wschodu. Ze względu na fakt, że Gora była częścią Imperium Osmańskiego przez około 4-5 wieków, lud Gorani otrzymał wiele orientalnych wpływów w swojej kulturze, muzyce, a nawet języku. To dlatego jest wielu ludzi ze Wschodu, którzy również nas twierdzą. Jednak Gorani mają unikalną tożsamość. Nazwa Gorani lub Goranci-Goranski oznacza, jak wspomniano wcześniej, mieszkańcy gór, a także nazywają siebie "Nashinski", co oznacza nasz naród. Nie przeprowadzono jendak zbyt wielu badań na temat ludzi Gorani z powodu niektórych czynników. Głównie badania nad Gorani i ich pochodzeniem prowadzone są przez niewielką grupę uczonych i mała grupa samych Gorani. Założenia dotyczące pochodzenia ludu Gorani są nadal złożone, ponieważ teorie pochodzenia grupy są w większości pod wpływem politycznch oportunistów. Jednak niemiecki naukowiec Schmidinger przytacza, w jednej ze swoich prac, ważny argument, że certyfikat był wydany przez syryjskie Ministerstwo Edukacji w dniu 10 października 1995 r., w którym stwierdzono, że niektórzy ludzie z Aleppo wyemigrowali do regionu Gory w latach 1095-1291. Jest to ważny argument, który wskazuje pochodzenie Goran na Bliski Wschód.
Obecnie mniejszość Gorani wykształcona w języku serbskim została uwięziona w samym środku politycznego impasu między kosowskimi Serbami a Albańczykami, w którym skutecznie powstały dwa systemy edukacji w Kosowie. Edukacja w języku serbskim w regionach, w których mieszkają Serbowie, Gorani i Romowie, jest obecnie zarządzana i finansowana przez serbskie Ministerstwo Edukacji i jest zgodna z serbskim programem nauczania, który różni się od tego w innych kosowskich szkołach. Gorani wcześniej nie byli w stanie otrzymują edukację w ramach dawnego serbskiego programu nauczania od kosowskich władz oświatowych. Wielu Gorani również podobno postrzega mówienie po serbsku, a nie po albańsku, jako przeszkodę w nawiązywaniu relacji z nowymi albańskimi instytucjami narodowymi.
Gorani zostali również dotknięci złymi warunkami gospodarczymi, a wielu z nich mieszka i pracuje za granicą przez 11 miesięcy w roku. Ich sytuację pogarsza fakt, że firmy Gorani zostały zbojkotowane przez Albańczyków, którzy postrzegają ich jako serbskich kolaborantów, ponieważ większość z nich jest wykształcona i mówi po serbsku, a politycy Gorani byli proserbscy przed wojną. Podobnie jak Romowie i Egipcjanie, pomoc finansowa dla Gorani jest niewielka, a członkowie społeczności mają niewiele wiary w zdolność lub chęć lokalnych instytucji, takich jak system wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, lub do ochrony ich praw.
Społecznosc Gorani intryguje jednak w dalszym ciągu badaczy, a okolice Dragashu są coraz liczniej odwiedzane przez turystów. To z pewnością będzie miało wpływ na poprawę ekonomii regionu (a być może kraju) i może tez przyczynić się do dalszych badan na temat fenomenu pochodzenia „ludzi z gór”.
