Zaloguj się
Najszczęśliwsi rasiści mieszkają na Północy. Tak wynika z ostatnich badań
Agencja FRA zapytała badanych o doświadczenia związane z nękaniem, prześladowaniem lub jakąkolwiek formą rasizmu lub dyskryminacji ze względu na kolor skóry mieszkańców krajów, którzy pochodzą z Afryki Subsaharyjskiej lub mają co najmniej jednego rodzica z tego regiony.
W raporcie stwierdzono, że nękanie na tle rasowym jest powszechne zwłaszcza wobec młodych kobiet, osób z wyższym wykształceniem i osób noszących stroje religijne. FRA po raz ostatni przeprowadziła badanie w 2016 roku, a opublikowane dwa lata później wyniki spotkały się z szerokim zainteresowaniem w Finlandii.
Podczas gdy zakres nękania (ang. harrasment) na tle rasowym pozostał niezmieniony na poziomie 30% w ciągu ostatnich pięciu lat, Finlandia znalazła się jednak w czołówce zestawienia, zajmując trzecią pozycję (za Austrią i Niemcami). 57% ankietowanych w tym kraju stwierdziło, że doświadczyło dyskryminacji rasowej w ciągu ostatniego roku, a 65% w ciągu ostatnich pięciu lat.
Dla porównania, u nordyckiego sąsiada Finlandii - Szwecji, odsetek osób, które doświadczyli różnej formy dyskryminacji jest ponad dwukrotnie niższy. Ponadto prawie jedna czwarta (23%) ankietowanych czarnoskórych osób wskazała, że ktoś osobiście wygłaszał obraźliwe lub grożące komentarze pod adresem ich dziecka z powodu jego pochodzenia etnicznego lub imigranckiego. Prawie dwóch na pięciu rodziców w Irlandii (39%), Niemczech i Finlandii (38%) oraz Austrii (37%) zgłosiło takie doświadczenia.
Raport Agencji Praw Podstawowych potwierdza to co od pewna czasu ukazują inne wewnętrzne badania i fińskie praktyki. W wywiadzie dla Harvard Political Review w 2020 r. Michaela Moua z Biura Rzecznika ds. Niedyskryminacji w Finlandii, a obecnie także europejski koordynator ds. walki z rasizmem, stwierdziła, że dostrzega motywowane rasowo „porady” w szkołach, zwłaszcza w zakresie nauki fińskiego jako drugiego języka, gdzie czarnoskórym uczniom często zaleca się uczęszczanie na te zajęcia, nawet jeśli fiński jest ich pierwszym językiem(!).
Zwróciła ona również uwagę na badanie przeprowadzone przez Akhlaqa Ahmada z Uniwersytetu w Helsinkach, w którym pięć tysięcy fałszywych CV z pięciu różnych grup etnicznych: Finów, Anglików, Rosjan, Irakijczyków i Somalijczyków o takich samych kwalifikacjach i biegłości językowej zostało wysłanych do poszczególnych firm.
Badania wykazały, że obco brzmiące imiona i nazwiska są istotnym czynnikiem branym pod uwagę w podaniach o pracę, a lokalnie brzmiące imiona i nazwiska otrzymywały odpowiedzi zwrotne wielokrotnie częściej niż te obco brzmiące.
Europejska koordynator uznaje, że na fińskim rynku pracy istnieją dwa poziomy dyskryminacji: dyskryminacja pozioma i pionowa. W przypadku dyskryminacji poziomej określona grupa utknęła w nisko płatnej dziedzinie, nawet jeśli często ma znacznie wyższe kwalifikacje niż wymaga tego praca. W przypadku dyskryminacji pionowej, dyskryminowana osoba może zostać zatrudniona na danym stanowisku, ale rozwój jej kariery jest niesprawiedliwie utrudniony ze względu na czynniki rasowe.
Zazwyczaj uważa się, że jednym z głównych powodów dyskryminacji rasowej jest to, że narody nordyckie, które przez długi okres swojej historii pozostawały społeczeństwami homogenicznymi, przeszły gwałtowne zmiany demograficzne z powodu zwiększonej imigracji od lat 90-tych. Jednak idea homogenicznych społeczeństw nordyckich może być kwestionowana.
Michaela Moua argumentuje, że rasistowska historia Finlandii wobec Romów i Lapończyków zaskakuje większość ludzi, ponieważ nie pisano o niej w podręcznikach szkolnych i nie jest częścią powszechnej wiedzy o ekstremalnych środkach podjętych w celu asymilacji tych mniejszości.
Naród fiński jest w dużej mierze uważany za homogeniczny, mimo że od setek lat żyją w nim ludzie tacy jak Tatarzy, Lapończycy i Romowie. Moua dodaje, że: „globalne zjawiska nacjonalistyczne wpłynęły na to, jak (fińska) narracja została przekształcona w silne przekonanie o homogeniczności”.
Pogorszenie się zjawiska rasizmu jest według części komentatorów powiązane z rosnącą w siłę w ostatnich latach skrajnie prawicową Partią Finów, która obecnie wchodzi w skład koalicji rządowej, a przewodnicząca Partii i jednoczesna Minister Finansów Riikka Purra jeszcze w 2008 roku rozpisywała w internecie o „tureckich Małpach” i obrażała osoby czarnoskóre. Za te wpisy i wypowiedzi w 2023 r. musiała przepraszać jej koleżanka z rządu, szefowa MSZ Elina Valtonen z centroprawicowej Partii Koalicji Narodowej.
Antyimigracyjna i eurosceptyczna Partia Finów zajęła drugie miejsce w kwietniowych wyborach, uzyskując najlepszy wynik w historii. Ponadto po 10 dniach urzędowania minister gospodarki Vilhelm Junnila musiał podać się do dymisji po tym, jak żartował z nazizmu i wyszło na jaw, że uczestniczył w skrajnie prawicowym wydarzeniu powiązanym z neonazistami w 2019 roku.
W związku z nasileniem się różnego rodzaju skandali i wypowiedzi rasistowskich rząd Premiera Petteri Orpo 31 sierpnia przedstawił nową politykę antyrasistowską – wyszczególniającą środki mające na celu promowanie równości i zwalczanie dyskryminacji w różnych aspektach fińskiego życia.
Program zawiera szereg środków dla rządu dążących do wzmocnienia ram prawnych i instytucjonalnych w celu zwalczania dyskryminacji; poprawy edukacji w zakresie praw człowieka, równości i wrażliwości na płeć; zwalczania mowy nienawiści; promowania równości w pracy oraz ochrony kobiet przed przemocą w niektórych kulturach patriarchalnych. Wśród proponowanych zmian jest także kryminalizacja negowania Holokaustu. Oprócz tego rząd zbada również „możliwość kryminalizacji używania nazistowskich i komunistycznych symboli w celu promowania ideologii”.
Swoje niezadowolenie i sprzeciw dla obecnej sytuacji i polityki rządu wyraziło 3 września ponad 10 tys. Finów, wychodząc na ulice Helsinek. W jednej z największych demonstracji ostatnich lat tysiące osób skandowało hasła przeciwko rasizmowi i faszyzmowi, domagano się zmiany polityki prawicowego rządu Petteriego Orpo, który według nich związał się obecnie z „rasistami”. (Michał Gębski/ISW) Fot. EC - Audiovisual Service
Źródła:
- https://www.helsinkitimes.fi/finland/finland-news/domestic/24376-study-finland-is-perceived-as-one-of-the-most-racist-countries-in-eu.html
- https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/finlandia-ponad-10-tys-osob-w-antyrzadowym-protescie-przeciwko-rasizmowi-najwiekszej-demonstracji-od-lat,747627.html
- https://harvardpolitics.com/nordic-racism/
- https://www.bbc.com/news/world-europe-66166795
- https://www.politico.eu/article/finland-government-adopts-anti-racism-statement-after-months-of-racism-scandals/
- https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2023-being-black_in_the_eu_en.pdf
