Płaca minimalna 2024: 4300 zł w Krakowie, 3600 zł w powiecie limanowskim?

Zalecenie władz Unii Europejskiej odnośnie wprowadzenia europejskiej płacy minimalnej stało się okazją do ponowienia postulatu regionalnego zróżnicowania minimalnego wynagrodzenia za pracę w Polsce. Czy to ma sens, jakie są powody i szanse, że takie rozwiązanie zostanie zastosowane w praktyce w 2024 roku?

Wynagrodzenie minimalne ma być zróżnicowane regionalnie: co to znaczy

Jedno z najniższych w Europie bezrobocie w Polsce wygląda dobrze statystycznie. Gdy jednak przejdzie się do bardziej szczegółowych danych, okaże się, że nadal są regiony – mierzone skalą powiatu – gdzie to bezrobocie jest rozpaczliwie duże, stopa jest bliska lub nawet przekracza 20 proc., jak to jest w powiecie szydłowieckim na Mazowszu.

Windowanie w górę płacy minimalnej, którą trzeba płacić także w tych powiatach o najwyższym bezrobociu, jego likwidacji nie służy. Nie powstanie tam żadna firma, która da pracę mieszkańcom takiego powiatu. Co innego gdyby płaca minimalna tam była niższa niż w pobliskim Radomiu, z pewnością byłaby to okoliczność zachęcająca inwestorów.

A powstanie nawet średniej wielkości fabryki to ogromny impuls do rozwoju całego mikroregionu. Zarobione w niej pieniądze są bowiem wydawane na zakupy na miejscu, co zachęca do otwierania mniejszych firm i aktywizuje całe lokalne środowisko. Tak to działa od dekad i działać nie przestanie.

Oczywiście po osiągnięciu odpowiedniego poziomu rozwoju i spadku bezrobocia region pozostający sziś w czołówce bezrobocia znajdzie się znów w gronie dobrze rozwiniętych i wtedy płaca minimalna będzie także tam z kategorii tej najwyższej.

Płaca minimalna: ile najniższa, ile najwyższa i gdzie

Tak argumentują teraz członkowie Związku Pracodawców Polskich (ZPP), otwierając ponownie dyskusję nad regionalizacją płacy minimalnej.

Poprzednio, w 2021 r. o to samo apelować Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców - wówczas też zresztą popierany przez organizacje przedsiębiorców.

Na zlecenie rzecznika został przygotowany raport „Regionalizacja płacy minimalnej w Polsce –Rozważania”.  Autorzy raportu wskazywali, że za wprowadzeniem regionalizacji płacy minimalnej w Polsce przemawia głównie potrzeba redukcji bezrobocia w najbiedniejszych rejonach kraju i pobudzenie przedsiębiorczości w regionach biedniejszych.

Poprzez częste i znaczące podnoszenie kwoty płacy minimalnej pracodawcy w biedniejszych regionach mogą nie być w stanie utrzymać tej samej liczby pracowników, szczególnie w przypadku małych i średnich przedsiębiorców, sugerowano w raporcie.

Ale apel nie dał żadnych rezultatów. Jak będzie teraz?

Płaca minimalna w 2024 roku: 4 242 zł od stycznia, ale nie wszędzie?

Kraje Unii Europejskiej, w tym Polska do 15 listopada 2023 r. powinny dostosować swoje prawo do unijnej dyrektywy o płacy minimalnej. Oznacza to z dużym prawdopodobieństwem, że zaraz po wyborach będzie zmiana prawa - w tym ustawy, która obecnie reguluje zasady ustalania płacy minimalnej w Polsce.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, które przybiorą postać rozporządzenia Rady Ministrów najpóźniej 15 września 2023 r., płaca minimalna wyniesie od 1 stycznia 2024 r. 4 242 zł brutto, a od 1 lipca 2024 r. 4 300 zł brutto. Te kwoty mogą być jeszcze nawet w ostatniej chwili podwyższone, ale zgodnie z obowiązującym prawem nie mogą być niższe.

Oznacza to, że nawet jeśli nowy rząd i nowy polski parlament w ramach dostosowywania płacy minimalnej obowiązującej w Polsce zdecyduje się na regionalne zróżnicowanie jej wysokości, będzie to możliwe praktycznie od 2025 r.

Oczywiście, każdą ustawę można znowelizować - a jak pokazuje praktyka ostatnich lat żelazna zasada zachowania praw nabytych może być przy tym lekceważona - ale prawdopodobieństwo takiej zmiany w tym przypadku jest raczej ściśle teoretyczne. 

Minimalne wynagrodzenie za pracę: jak obecnie jest ustalane

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej składa Radzie Ministrów propozycję płacy minimalnej. Rada ustosunkowuje się do niej. Jeśli propozycja zostaje przyjęta, konsultuje ją Rada Dialogu Społecznego, w której zasiadają przedstawiciele rządu, związków zawodowych i organizacji pracodawców. RDS do 15 lipca przedstawia Radzie Ministrów swoją propozycję. Jeśli tego nie zrobi, to rząd do 15 września sam ustala wysokość minimalnego wynagrodzenia. Nie może ono być jednak niższe od pierwszej propozycji przyjętej przez Radę Ministrów.  ([email protected]) fot. pixabay © Materiał chroniony prawem autorskim